Sống tại Hà Nội, cậu học trò Phạm Gia Khải theo học trường Albert Sarraut, rồi được gia đình cho sang Pháp học tập. Năm 1954, Phạm Gia Khải tốt nghiệp tú tài và có cơ hội được ở lại Pháp học đại học, nhưng ông đã quyết định trở về Việt Nam học đại học. Nói về quyết định của mình, ông chia sẻ: "Nếu ở lại Pháp học, sau khi tốt nghiệp tôi sẽ phải công tác cho Chính quyền Sài Gòn ít nhất 10 năm. Tôi hoàn toàn không muốn điều đó, bởi tôi ảnh hưởng ở bố tinh thần cách mạng. Với quyết định ấy, tôi sẽ được nhiều hơn là mất. Bởi chỉ mất một chút vật chất, bù lại cái tôi được là tinh thần. Đến nay, tôi không có gì phải ân hận bởi đã được sống theo lý tưởng".

GS.TS Phạm Gia Khải

Trở về miền Bắc Việt Nam, Phạm Gia Khải trở thành sinh viên trường Đại học Y Dược khoa khóa 1954-1960. Sau này, ông là người đầu tiên ở Việt Nam nghiên cứu về Tim mạch học can thiệp để ứng dụng vào thực tế ở Việt Nam. Ông còn có nhiều công trình nghiên cứu về Tim mạch học can thiệp và chẩn đoán trong tim mạch… Năm 2005, ông được tặng Giải thưởng Nhà nước về Khoa học và Công nghệ cho các công trình nghiên cứu khoa học trong việc ứng dụng các thành tựu kỹ thuật hiện đại trong chẩn đoán và điều trị các bệnh tim mạch.

Lê Thị Hằng

Trung tâm Di sản các nhà khoa học Việt Nam